از لرهای استان کرمان چه میدانید

"از لرهای استان کرمان چه می دانید"؟

✍ :دکترمحمدرضا شمس‌الدینی

گروهی از لرها در اواخر صفویه و نیز در زمان قاجار از نواحی لرستان، بختیاری و فارس به مناطق کنونی کوچ کرده‌اند. لرهای استان کرمان عمدتا در شهرستان‌های #سیرجان، #بافت و #جیرفت به‌سر می‌برند که پراکندگی آن‌ها به شرح زیر است:

۱- لرهای شهرستان سیرجان:

در این شهرستان دو طایفه لر به نام #لری_سیرجانی و #لری_شولی به‌سر می‌برند.

لری_سیرجانی، به دو شعبه سهراب‌خانی و میرزا حسینی تقسیم می‌شوند که سردسیر آن‌ها (کوه پنج، سیرجان، آسیاب قلایی، ده دوایی، سیرجان) و گرمسیر آن‌ها (چاه کاریز، چاه قدرت، چاه کر، خیرآباد، کل چشمه و کوه زیارت) است.

طایفه شولی، دارای دو شعبه شولی ترکی و شولی تاتی هستند؛ که سردسیر آن‌ها (امیرآباد و بید کردو) و گرمسیر آن‌ها (آرداهرین، شیرویه و جلگه ارزوپیه) است.

علاوه بر این، طایفه #لک که در بین ایل افشار بسر میبرند از جمله لرهای این منطقه می‌باشند که سردسیر آن‌ها (چهارگنبد) و گرمسیر آن‌ها (شکرویه) است. لری_سیرجانی اکثرا در ناحیه مهیا شهرستان سیرجان ساکن هستند و گفته می‌شود از بختیاری به سیرجان آمده‌اند.

۲- لرهای شهرستان بافت:

سه طایفه عمده لر دارد، یعنی طایفه لک و طایفه لری و طایفه لر بختیاری، فزون بر این شعبه‌ای از شول تاتی و نیز یک طایفه از تیره بختیاری به‌نام آقاجانلو نیز یافت می‌شود.

طایفه لر _ بختیاری: این لرها از طایفه زلکی یا زلقی هستند و در زمان نادرشاه به اجبار در منطقه بافت کرمان اسکان داده شدند، درواقع سه برادر به نام‌های شهاب‌الدین، غیاث‌الدین و شمس‌الدین که فرزندان یکی از خوانین و سرداران بزرگ بختیاری بودند، به این منطقه کوچانده شده‌اند و فامیل‌های شهابی نژاد، غیاثی، شمس‌الدینی و بختیاری از این طایفه هستند.

طایفه لری شامل: تیره‌های غلامرضایی، آقا رضایی، عبدللهی، بارانی مشهدی حسینی، عباسی، قنبری، شیخ حسینی، شفیعی، کمالی، خدادادی، زمزم، حیدری که سردسیر آن‌ها اکثرا (رابر، دره پهن، اشکان، کوه لاله‌زار، راور است) و گرمسیر آن‌ها اکثرا (کلوگ گاو، دره پهن، هنگر، چاه افغان، سورگاه، ابگنده و…) است. (قابل ذکر است که در لرستان طایفه‌ای به نام لری در ایل بیرانوند وجود دارد که جماعتی از آن‌ها در پی جنگ لطفعلی خان زند با آغامحمدخان قاجار به حوالی سیرجان و کرمان رفته‌اند.)

طایفه لک شامل: لک دره مریدی (تیره؛ علی رضایی، میرزایی، عاشر قلی، اعظم خان) سردسیر آن‌ها روستاهای دره مرید و گرمسیر آن‌ها گیجوییه و چال امیر است. لک گداری (تیره؛ معصوم پور، سلطانی، پوراحمدی، حسن‌پور) سردسیر مادون و گرمسیر آن‌ها سرگز و دولت‌آباد است. کیسکانی که یک‌جانشین می‌باشند و در کیسکانی ساکن هستند. نمزادی نیز در مشرق بافت به‌سر می‌برند.

#شول_تاتی‌ ها نزدیک جمیل‌آباد و فتح‌آباد را سردسیر و جلگه ارزویه را به‌عنوان گرمسیر انتخاب کرده‌اند.

آقاجانلو سردسیر گودال و گرمسی چاه مغ و چاه انجیر.

لک‌ها از لرستان در زمان کریمخان ابتدا به فارس و سپس به کرمان مهاجرت کرده‌اند؛ شولی‌ها از بازماندگان شول‌های فارس هستند که پس از ورود ممسنی‌ها متفرق شده‌اند و ظاهرا از مناطق کامفیروز می‌باشند. آقاجانلو‌ها از بختیاری آمده‌اند.

۳- لرهای شهرستان جیرفت:

دو طایفه لر به نام‌های لر و سلیمانی زندگی می‌کنند. که اولی از بختیاری و دومی از کهگیلویه به سرزمین‌های فعلی آمده‌اند.

طایفه لر از تیره‌های یوسف بیگی و لطفعلی بیگی و محمدعلی بیگی و رضا بیگی تشکیل شده که سردسیر آن‌ها (بیگ سفید، شیر اهوش، قنات محمد شاه، گاوسواران، کردین علیا و سفلی) گرمسیر آن‌ها (ملک اباد، پشته لر، خاتون اباد، زنگیان) است.

طایفه لر_سلیمانی از تیره‌های حسینی، علیدادی، سلیمانی، میرشکاری، محمدی تشکیل شده است که سردسیر آن‌ها (سرمشک، دره گنجو، قنات نمک، مر، رودخانه هریر، سرمشک، چاله) و گرمسیر آن‌ها (آب باریک، سلاور، سرخ قلعه، بن گود، سر کوریج و سه چاه) است.